:: دوره 6، شماره 2 - ( 6-1397 ) ::
جلد 6 شماره 2 صفحات 104-87 برگشت به فهرست نسخه ها
ارائه روشی جهت واسنجی درجه اهمیت معیارهای تأثیرگذار بر مدل‌سازی تخریب سرزمین با تاکید بر تخریب پوشش گیاهی
زهرا جهانتاب* ، علی اصغر آل شیخ ، علی درویشی بلورانی ، کیوان باقری
دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
چکیده:   (3268 مشاهده)
یکی از مهمترین چالشهای بشر در قرن حاضر کاهش منابع به‌دلیل استفاده غیرمنطقی انسان از زمین می‌باشد که منجر به پدیدهای به‌نام تخریب سرزمین شده است. تاکنون، مدلهای متفاوتی جهت ارزیابی این پدیده معرفی‌شده‌اند که پارامترها و اوزان آن‌ها وابسته به نظر کارشناسان می‌باشند. در این تحقیق سعی شده با معرفی روشی جدید پارامترهای مؤثر بر این پدیده، با شرایط منطقه موردمطالعه تعیین و واسنجی شوند. روش پیشنهادی، روشی داده مبنا محسوب میشود طوری که در آن اوزان پارامترها به‌صورت هوشمند و مبتنی بر شرایط اقلیمی و جغرافیایی منطقه، محاسبه میگردند. جهت تعیین درجه اهمیت هر یک از معیارها و رتبه‌بندی آن‌ها از الگوریتم ژنتیک و شاخص همپوشانی وزن دار استفاده شده است. برای ارزیابی، اطلاعات مربوط به منطقه نینوا واقع در کشور عراق که شامل تصاویر ماهواره‌ای لندست سالهای 1985، 2001، 2014 و معیارهای فاصله از رودخانه، فاصله از دریاچه، فاصله از مناطق کشاورزی، فاصله از راهها، فاصله از مناطق مسکونی، ارتفاع، شیب، فاصله از قنات، فاصله از چاه آب، فرسایش، نوع اقلیم و شاخص نرمال شده تفاوت پوشش گیاهی (Normalized Difference Vegetation Index) گردآوری شد. نتایج حاصل از مدلسازی و واسنجی روش پیشنهادی با روش معمول (اعمال وزنهای یکسان) مقایسه شدند. با اعمال الگوریتم ژنتیک و واسنجی نمودن اوزان، میانگین خطای پیشبینی تخریب پوشش گیاهی  03/0 به‌دست می‌آید که در مقایسه با خطای روش معمول (137/0) از کاهش چشمگیری برخوردار است. همچنین در این مرحله، ترتیب اهمیت معیارها در منطقه موردمطالعه نیز مشخص شد. به منظور اطمینان بیشتر از دقت مدل نتایج دوباره ارزیابی شد که به‌ترتیب از اطلاعات سالهای 2001 و 2014 استفاده شد و خطای میانگین 053/0 و دقت 857/0 به‌دست آمد. پس از اطمینان به دقت مدل، پیشبینی تخریب پوشش گیاهی سال 2027 نیز صورت گرفت. نتایج به‌دست آمده از مدل ارائه شده حاکی از وضعیت بحرانی تخریب سرزمین در منطقه موردمطالعه می‌باشد.
واژه‌های کلیدی: الگوریتم ژنتیک، تخریب پوشش گیاهی، واسنجی مدل، شاخص هم‌پوشانی وزن‌دار
متن کامل [PDF 2326 kb]   (1635 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: سیستمهای اطلاعات مکانی (عمومی)
دریافت: 1395/6/2 | پذیرش: 1396/2/9 | انتشار: 1397/6/31
فهرست منابع
1. [1] A. Luis, T. Bojorquez, M.C. Gustavo and L.L. Gonzalez, "Connotative land degradation mapping: A knowledge-based approach to land degradation assessment", Enviromental modeling & software, 40-51-64, 2013
2. [2] D.W. Hosmer and D. Lemeshow, Applied Logistic regression, John Wiely and Sons, Inc, 2000 [DOI:10.1002/0471722146]
3. [3] Erfanizade, "Spatial-temporal modeling of active dust centers of ranges and their prioritization for implementing monitoring policies using GIS and RS techniques (The Study Region: Aljazire, Iraq) ",M.S.c degree, Faculty of Geology Sciences, Shahid Beheshti University,1392.
4. [4] .M. Akbari, E. Ranayi, and S. H. Badee'e Nameghi, "Assessment of the sensitivity of input parameters for desertification condition using artificial neural network, a case study: South of Neishabour" ,Water and Soil Journal (Agriculture Science and Industry), Vol. 25, No. 2, Pages 410-398, June & July 2011
5. [5] Asgharpour, M.j. (1384). Multi-criteria Decision. Tehran University Press
6. [6] J. Malczewski, "Ordered weighted averaging with fuzzy quantifiers: GIS-based multicriteria evaluation for land-use suitability analysis", International Journal of Applied Earth Observation and Geoinformation, 8(4): 270-277,2006 [DOI:10.1016/j.jag.2006.01.003]
7. [7] R.R. Calcerrada and S. Luque, "Habital Quality Assessment Using Weight of Evidence Based GIS Modelling", The Case of Picoides Tridactylus as Species Indicator of Biodiversity of the Finnish Forest, Ecological Modelling, 196, 2006
8. [8] K. Kellner, C. Risoli and M. Metz, "Land Degradation Assessment in Drylands (LADA)", Terminal Evaluation of the UNEP/FAO/GEF Project, United Nations Environment Programme, 2011
9. [9] MEA. "Millennium Ecosystem Assessment Ecosystems and human well-being: synthesis", Washington D.C.: Island Press, 2005
10. [10] G.F. Bonham-Carter, "Geographic Information systems for Geoscientists: Modelling with GIS", Pergamon Press,1994.
11. [11] M. Badri, A. Mortagy and A.K. Alsayed, "A Multi-Objective Model for Locating Fire Stations ", European Journal of Operational Research, Vol. 110, part18, pp. 243-260, 1998 [DOI:10.1016/S0377-2217(97)00247-6]
12. [12] International Journal of Geographical Information Science, 14(3): 225-245,2000. [DOI:10.1080/136588100240822]
13. [13] P.A. Burrough and R.A. Mcdonnell, "Principles Of Geographical Information Systems", Oxford University Press, 1998.
14. [14] H. Boroushaki and J. Malczewski, "Using the fuzzy majority approach for GIS-based multicriteria group decision-making", Computers & Geosciences, 36: 302–312, 2010 [DOI:10.1016/j.cageo.2009.05.011]



XML   English Abstract   Print



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 6، شماره 2 - ( 6-1397 ) برگشت به فهرست نسخه ها