RT - Journal Article T1 - Prediction of Land Use Change and its Hydrological Effects Using Markov Chain Model and SWAT Model JF - kntu-jgit YR - 2020 JO - kntu-jgit VO - 7 IS - 4 UR - http://jgit.kntu.ac.ir/article-1-762-fa.html SP - 41 EP - 59 K1 - Markov chain K1 - SWAT Model K1 - land use predict K1 - MLP Neural Network K1 - Surface Runoff. AB - دسترسی به منابع آبی در حال حاضر و آینده، یکی از مسائل مورد توجه مدیران و سیاست‌گذاران در نقاط مختلف دنیاست. وجود ارتباط دو سویه بین منابع آبی و کاربری اراضی، این دو موضوع را در تحقیقات مختلف کنار هم قرار داده است. طراحی سناریو برای تغییرات کاربری اراضی یک منطقه، بر مبنای پارامترهای موثر بر این تغییرات در گذشته، می‌تواند اساس ارزیابی وضعیت منابع آبی در آینده و مدیریت صحیح این منابع باشد. در این تحقیق، به منظور پیش‌بینی تغییرات کاربری اراضی در حوضه آبریز سراب زاینده‌رود، از ترکیب مدل زنجیره مارکوف و شبکه عصبی چند لایه پرسپترون (MLP) و به منظور مدل‌سازی هیدرولوژیکی حوضه، از مدل ارزیابی آب و خاک (SWAT ) استفاده شده است. با استفاده از نقشه کاربری اراضی سال 2015، نقشه خاک، مدل ارتفاعی رقومی و داده‌های هواشناسی در دوره (2015-1987)، مدل هیدرولوژیکی منطقه تشکیل و واسنجی و اعتبارسنجی شده است. سه سناریو بر اساس تغییرات کاربری اراضی در سال‌های گذشته (2015-1987) تعریف و با مدل‌سازی تغییرات کاربری اراضی و محاسبه ماتریس احتمال تبدیلات با استفاده از زنجیره مارکوف، سه نقشه کاربری اراضی در سال 2030 پیش‌بینی شده است. واکنش هیدرولوژیکی حوضه آبریز به سناریوی اول که در آن مراتع به اراضی زراعی آبی تبدیل شدند، به صورت افزایش 7/0 درصد متوسط سالانه رواناب سطحی و کاهش 4 درصد دبی جریان رودخانه بود. در سناریوی دوم و سوم با تبدیل مراتع به اراضی زراعی دیم و اراضی بایر، رواناب سطحی به ترتیب 1 و 5/2 درصد افزایش یافته است. تغییرات دبی جریان رودخانه در این دو سناریو، 8/1 درصد افزایش را نشان می‌دهد. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، در حوضه آبریز سراب زاینده‌رود، مرتع‌زدایی و تبدیل آنها به اراضی بایر بیشترین تاثیر را بر منابع آبی زیرزمینی در آینده خواهد داشت. همچنین گسترش اراضی زراعی آبی با افزایش برداشت از منابع آب سطحی و زیرزمینی، منجر به کاهش قابل توجه این منابع خواهد شد. LA eng UL http://jgit.kntu.ac.ir/article-1-762-fa.html M3 10.29252/jgit.7.4.41 ER -