TY - JOUR JF - kntu-jgit JO - jgit VL - 7 IS - 1 PY - 2019 Y1 - 2019/5/01 TI - Qualitative Risk Assessment of Gas Pipelines by Using of Indexing System Method in GIS environment TT - برآورد ریسک خطوط انتقال گاز با استفاده از روش سامانه شاخص‌گذاری در محیط GIS N2 - رشد بی‌سابقه‌ی شهرها، سبب بالاتر رفتن میزان مصرف گاز و در نتیجه، افزایش تراکم شبکه‌ی خط لوله‌ی گاز شده است. با گسترش و متراکم‌تر شدن شبکه‌ی خط لوله، حوادث ناشی از نشت گاز نیز افزایش می‌یابد. بنابراین خطوط لوله عامل خطری برای محیط و جامعه‌ی پیرامون خود می‌باشند. برای برآورد ریسک خطوط لوله‌ی گاز معمولاً از روش سامانه شاخص‌گذاری استفاده می‌شود. این روش به برآورد ریسک با استفاده از دو شاخص مخاطرات کل و شاخص اثرات نشتی می‌پردازد. هریک از شاخص‌ها متشکل از چندین زیرشاخص است که نشان‌دهنده‌ی عوامل عمده‌ی بروز خرابی در شبکه‌ی خط لوله‌ی گاز می‌باشند. در این تحقیق، برای افزایش دقت مطالعات، سامانه شاخص‌گذاری با توانایی‌های سامانه اطلاعات جغرافیایی(GIS) یکپارچه شده است. با به کارگیری تحلیل‌های مکانی موقعیت، وضعیت و نحوه‌ی تغییرات مکانی هر فاکتور را در مجاورت خط لوله بررسی شد. همچنین از سامانه اطلاعات جغرافیایی، به‌عنوان یک موتور محاسباتی برای تولید امتیاز برای هر شاخص استفاده شده است. مدل توسعه داده شده بر روی 40 کیلومتر از خط لوله‌ی پنجم سراسری گاز ترش، 7 کیلومتر از خط لوله ششم سراسری گاز شیرین و 11 کیلومتر از خط لوله گاز شهری پیاده‌سازی شد. نتایج نشان می‌دهد که بالاترین بازه‌ی امتیاز ریسک نسبی در فاصله‌ی 357-178 و مربوط به خط لوله‌ی شماره‌ی 1 می‌باشد که به‌دلیل کسب امتیاز مناسب از دیدگاه مخاطرات کلی احتمالی و پایین بودن خطرات اثرات نشت گاز در این خط می‌باشد. پایین‌ترین امتیاز ریسک نسبی مربوط به خط لوله‌ی شماره 3 و در بازه‌ی 11-3 می‌باشد. قطر بالای این خط و فشار زیاد گاز درون خط لوله سبب افزایش مخاطرات نشت گاز سمی در محیط مجاور خط لوله شده‌اند که در این خصوص لازم است اقدامات کنترلی و پیشگیری مناسب در جهت کاهش ریسک صورت گیرد. پیاده‌سازی این تحقیق در محیط GIS، سبب افزایش دقت فرآیند برآورد ریسک شده است. SP - 91 EP - 105 AU - Rezaei Nodeh, Faride AU - Karimi, Mohammad AU - Jabari Gharebaq, Moosa AD - K. N. Toosi University of Technology KW - Gas Pipeline KW - Sum Index KW - Leak Impact Index KW - Spatial analysis KW - 5th Iranian pipeline. UR - http://jgit.kntu.ac.ir/article-1-681-fa.html DO - 10.29252/jgit.7.1.91 ER -